Masaż leczniczy
Masaż leczniczy znakomicie uzupełnia się z terapią manualną. W swojej praktyce często przeplatam sesje masażu technikami terapii manualnej. Masaż leczniczy wykorzystuje chwyty dłońmi terapeuty w celu normalizacji napięć mięśni i powięzi w ciele pacjenta. W odróżnieniu od masażu relaksacyjnego, ma za zadanie dotarcie do głęboko leżących tkanek, które często stanowią źródło problemu. Głównym celem masażu leczniczego jest uruchomienie wzajemnego ślizgu tkanek względem siebie. Przywracając właściwą pracę, konsystencję i stan pobudzenia mięśni często uzyskujemy znakomity efekt. Dodatkowo, masaż leczniczy jest przyjemny w odbiorze dla pacjenta, ma działanie odprężające, pozwalając na wyciszenie i odnowę wewnętrzną. Zabiegi masażu głębokiego i terapii manualnej są polecane dla osób poszukujących rozwoju wewnętrznego i większej spójności między ciałem, umysłem i duchem.
Terapia manualna
Jedną z najbardziej skutecznych metod leczenia zespołów bólowych narządu ruchu jest medycyna manualna. Mimo jej powszechności, ogólnej dostępności i przykładów stosowania już w czasach prehistorycznych i antycznych, dopiero w XX wieku możemy zaobserwować jej przejście z medycyny ludowej do świata medycyny akademickiej. Za odpowiednią definicję medycyny manualnej autor przyjmuje tą zaproponowaną przez Arkuszewskiego [2005]: „Medycyna manualna zajmuje się ręcznym badaniem i leczeniem zaburzeń czynności układu ruchu. Narzędziem badania i leczenia jest wzrok, palpacja oraz wykonywanie specyficznych ruchów biernych”.
Na podkreślenie zasługują słowa „czynności”. Terapia manualna zajmuje się leczeniem odwracalnych zaburzeń narządu ruchu. Jej istotą zaś nie jest leczenie zaburzeń strukturalnych, wynikających z nieodwracalnych już zmian patomorfologicznych. Jako gałąź medyczna, medycyna manualna zajmuje się manualnym badaniem i leczeniem odwracalnych zaburzeń nie tylko w obrębie aparatu ruchu. Coraz bardziej zyskuje na znaczeniu manualne leczenie układu nerwowego, układu limfatycznego oraz narządów wewnętrznych. Terapia manualna, dzięki swej skuteczności, prostocie oraz szerokiej dostępności, ciągle zyskuje na znaczeniu i staje się powszechnie akceptowana jako skuteczna metoda naturalnego leczenia.
Leczeniem manualnym zajmują się obecnie przedstawiciele różnych dyscyplin zespołu medycznego. Manualne badanie i leczenie jest powszechnie wykorzystywane w medycynie ortopedycznej jako najprostsze i najtańsze narzędzie badawcze a także lecznicze. Medycyna manualna stanowi obecnie kanon postępowania rehabilitacyjnego dla fizjoterapeutów zajmujących się rehabilitacją ortopedyczną czy też sportową.
Początków terapii manualnej można doszukiwać się już u zarania dziejów ludzkości. W starożytności można znaleźć wzmianki o stosowaniu zabiegów manipulacji jako integralnej części ówczesnej medycyny. Techniki manipulacyjne były wykorzystywane przez Hipokratesa, nazywanego współcześnie ojcem medycyny. Uważał on „rachioterapię” (ówczesne formy manipulacji) za fundament medycyny, stawiając ją na równi z chirurgią jak i farmakologią. Również Galen, jeden z najznakomitszych medyków starożytności, pisał o powszechnie stosowanych zabiegach manualnych.
Zabiegi kręgarskie na trwałe wpisały się w historię medycyny ludowej. Popularnie nazywano je „nastawianiem kręgosłupa” lub „trachnięciem”. Zabiegom tym przypisywano (i często nadal się przypisuje) uzdrowicielską moc, której efekt często można było zaobserwować natychmiast po wykonaniu „nastawiania” [Rakowski, 2011].
O ile już od renesansu można zaobserwować dynamiczny rozwój medycyny, pierwsze próby usystematyzowania i uwierzytelnienia wiedzy z zakresu leczenia manualnego a następnie jej dalszego nauczania podjęto pod koniec XIX wieku na terenie Stanów Zjednoczonych. Wówczas, niezależnie od siebie, Andrew Still i D.D. Palmer utworzyli systemy odpowiednio osteopatii i chiropraktyki. Istnieją one obecnie jako dwa zasadnicze kierunki w terapii manualnej.
W mojej terapii wykorzystuję techniki manualne z wielu szkół medycyny manualnej. Zabieg terapeutyczny jest zawsze dopasowany do aktualnego problemu pacjenta jak i jego obecnego stanu. Przed przystąpieniem do terapii przeprowadzam dokładny wywiad, analizuję dokumentację medyczną a przede wszystkim badam pacjenta. Aby postawić jak najbardziej celną diagnozę wykorzystuję zestawy testów funkcjonalnych o światowych standardach stosowanych w ortopedii i osteopatii. Bodźce zabiegowe są zatem indywidualnie dobierane do pacjenta, aby przynieść jak najwięcej korzyści pacjentowi. W mojej terapii korzystam między innymi z :
- technik mobilizacji i manipulacji kręgosłupa i stawów obwodowych
- technik tkanek miękkich
- technik uwalniania mięśniowo-powięziowego
- terapii punktów spustowych
- igłoterapii
- masażu głębokiego
- metod leczenia odruchowego, na przykład akupresury
- trakcji manualnych
- technik rozciągających
Mnogość stosowanych technik tworzy zatem unikalną możliwość doboru optymalnych narzędzi dopasowanych do aktualnego problemu pacjenta. Co więcej, podczas seansu terapeutycznego, terapeuta może ciągle obserwować, monitorować dynamicznie zmieniający się stan chorego pod wpływem stosowanych bodźców leczniczych. Bliski kontakt fizyczny terapeuty i pacjenta pozwalają na stworzenie specyficznej więzi, która opiera się na zaufaniu oraz pierwiastku tego czegoś, co pacjenci nazywają często „ludzkością”- empatycznym traktowaniu bliźniego.
Terapia manualna skutecznie leczy:
- zespoły bólowe kręgosłupa
- bóle stawowe, przeciążeniowe i zwyrodnieniowe
- bóle głowy pochodzenia napięciowego, migreny
- bóle mięśniowe, napięcia mięśniowe
- zaburzenia o charakterze wegetatywnym
- wspomaga rehabilitację po urazach narządu ruchu, podnosząc jej skuteczność i skracając czas rehabilitacji
- wspomaga leczenie chorób psychosomatycznych, stanów nerwicowych i depresyjnych
Kinesiology taping
Jest to metoda stanowiąca rozwinięcie standardowego systemu kinesiotaping. Metoda ta bazuje na wiedzy z zakresu kinezjologii, mechaniki działania powięzi i koncepcji łańcuchów mięśniowo-powięziowych. W praktyce wykorzystuje się tutaj techniki plastrowania po wcześniejszym badaniu zaburzeń ruchomości powięzi. Procedura badania wyklucza naklejanie gotowych aplikacji. Aplikacje plastra korzystają z naturalnych mechanizmów organizmu takich jak adaptacja i kompensacja. Same w sobie stanowią jedynie bodziec, pobudzający ciało pacjenta do zmiany napięć mięśniowych a terapeucie zapewniają czas na wprowadzenie ćwiczeń normalizujących balans mięśniowy. Dzięki zwiększeniu przestrzeni międzypowięziowej usprawniają przepływ limfy, stąd często wykorzystuję taping w procedurze przeciwobrzękowej. Korzystam również z kinesiology tapingu w przebiegu procesu rehabilitacji, aby skrócić czas poprawy funkcji a także niekiedy używam plastrów na zakończenie zabiegu terapii manualnej aby utrwalić efekty terapii.
Trening funkcjonalny
W rehabilitacji ruchowej zawsze korzystam z metody treningu funkcjonalnego. Stawiając na pierwszym miejscu funkcję i myśląc kategoriami funkcji, wspólnie z pacjentem możemy wznieść się ponad ograniczenia wynikające ze zmian zwyrodnieniowych narządu ruchu. O ile są one nieodwracalne podczas procesu rehabilitacji, tak funkcję niemal zawsze można ulepszać i poprawiać. Odwzorowanie podstawowych czynności pozwala na lepsze funkcjonowanie w życiu codziennym. Trening funkcjonalny bazuje na podstawowych ruchach, najczęściej polegających na pracy całego ciała, wielu grup mięśniowych. W połączeniu z wiedzą z zakresu terapii manualnej, mogę spojrzeć na problemy pacjentów w sposób całościowy, nie ograniczając się jedynie do aktualnego miejsca bólu (na przykład kolana). Często jest bowiem tak, że właściwa przyczyna problemu wydaje się ?cicha klinicznie? i może leżeć daleko od bolesnych struktur. Jedynie praca w całym łańcuchu czy też ciągu mięśniowym pozwala na wykrycie i wychwycenie zaburzeń funkcjonalnych a następnie pozwala na ich odpowiednią korekcję.